29-5-2016 (Revisada 18-4-2021)

Sepárannos xa 80 anos do comezo da Guerra Civil española. Con todo os restos da contenda seguen sendo aínda visibles en moitas zonas da Serra de Guadarrama (Madrid).

O plan inicial do xeneral Mola era conquistar Madrid desde varios frontes, pero o fronte norte fracasou porque non puido pasar da serra de Guadarrama.

En efecto, ao pouco tempo de iniciarse a guerra no 18 de Xulio de 1936, o bando nacional dispúxose a conquistar a Serra de Guadarrama no seu camiño cara á conquista da capital. A pesar de que algúns puntos da serra xa foran ocupados por voluntarios republicanos, os nacionais logran pasala a principios de Agosto con tropas procedentes de Valladolid, Burgos e Pamplona, hasta chegar ás proximidades do pobo de Guadarrama.

Esta forza quedou detida na serra de Guadarrama grazas á forte resistencia das tropas republicanas, chegando a situación a un punto morto desde principios de agosto de 1936, ao limitarse os dous bandos a ocupar un amplo número de posicións en forma de arco Este-Oeste que ía desde Cabeza de Lijar (1.822 metros de altitud) ata a aldea da Jarosa (1.000 metros), nas cercanías do pobo de Guadarrama, situación na que permanecerían ata o final da guerra.

Os nacionais non logran rebasar estas posicións e a fronte se estanca ata o final da guerra. En fronte tiñan os nacionais un exército ben organizado, que ofrecía unha forte resistencia desde as súas posicións da Salamanca, Cerro dos Lobos, O Horcajo, Lomba San Macario e Costa da Ferrería (ver mapa).

Os testemuños que aínda se conversan van desde restos de muros, parapetos, vivendas de diversos tipos (vivenda con muros de mampostería, pozo-vivenda, vivenda de catenaria, barracóns), postos de tirador, niños de metralladoras, niños de metralladoras blindados, postos blindados de artillería, etc.

Para os interesados en profundar nesta etapa de nosa a Guerra Civil poden consultar o manual elaborado polo concello de Guadarrama: https://www.guadarrama.es