Coa nova división provincial do réximen liberal (ano 1833), a antigua provincia de Mondoñedo integrouse na nova provincia de Lugo.
Na antigua provincia de Mondoñedo, máis da mitade do territorio (un 53%) era de dominio do Clero secular (Obispo de Mondoñedo principalmente, pero tamén aínda que simbólicamente o Cabildo e Fábrica de da Catedral de Mondoñedo).
Seguíalle a grande distancia, co dominio señorial moito más repartido, os distintos estamentos do antigo réximen señorial os de Realengo (14%), a sobreranía dos propios veciños (11%) e a Fidalguía ((%), por cima da Nobleza titulada ou do Clero secular (ver cuadro adxunto).
| DOMINIO | FELIGRESÍAS | HECTÁREAS | % |
| CLERO SECULAR | 102 | 108.409 | 53,77 |
| REALENGO | 22 | 28.358 | 14,06 |
| SUS VECINOS | 19 | 21.058 | 10,44 |
| HIDALGUIA | 15 | 17.065 | 8,46 |
| NOBLEZA TITULADA | 16 | 16.264 | 8,07 |
| CLERO REGULAR | 6 | 10.478 | 5,20 |
| TOTALES | 180 | 201.632 | 100,00 |
 |
O Obispo de Mondoñedo era o que detentaba o señorío directo sobre a maior parte (o 51%) do territorio de dominio do Clero secular. O resto, hasta o 53% eran propios do Cabildo e a Fábrica da Catedral.
O dominio do Clero regular limitábase a algúns dominios (6 freguesías e 10.000 Has.) dependentes dos Mosteiros de Lorenzana (4 freguesías) e Meira (2 freguesías).
O Realengo ten unha presencia notable con un 14% do territorio, comprendendo en todal 22 freguesías e 28.000 Has., incluíndo no seo ámbito Viveiro (incluida a capital), Xove, O Vicedo e Ourol, pero tamén Abadín.
Disfrutaban de autonomía señorial (señorío dos propios veciños) unha amplia franxa de territorio, encabezada por a Xurisdicción de Miranda (A Pontenova), Cedofeita (Ribadeo), Sante (Ribadeo e Trabada), O Val de Lorenzana, etc.
Da Nobleza titulada señorío máis representativo era o do Duque de Híjar en Ribadeo e Marqués de Alcañizas en Galdo e Viveiro. A Fidalguía (15 freguesías e 15.000 Has) estaba máis repartida por toda a provincia.
Enlaces:
Meira (antigua provincia de Lugo)
Casa da Eirexe 