A actual provincia de Ourense fórmase coa antiga provincia do mesmo nome, exceptuando unha porción do seu parte norte (Terra de Quiroga) que pasa á provincia de Lugo:
Aínda que en menor medida que na outra gran provincia do interior(Lugo), a provincia de Orense era xurisdicción nun 80% da nobleza e da iglesia , correspondendo o 59% á xurisdicción da nobleza (titulada e fidalga) e o 21% da iglesia.
O resto do territorio (o 20% remanente), repartíase entre o realengo, órdenes militares e a xurisdicción directa dos veciños.
A diferencia ca provincia de Lugo, aiquí chama a atención a relativa importancia do territorio de realengo, que representa nada menos que o 13% do total do territorio provincial, ademáis de unha maior presencia do señorío monacal (un 14%):
| DOMINIO | FELIGRESIAS | HECTAREAS | % |
| NOBLEZA TITULADA | 512 | 414.674 | 55 |
| CLERO REGULAR | 156 | 106.546 | 14 |
| REALENGO | 111 | 94.264 | 13 |
| CLERO SECULAR | 67 | 52.214 | 7 |
| ORDENES MILITARES | 50 | 46.227 | 6 |
| HIDALGUIA | 42 | 29.865 | 4 |
| SUS VECINOS | 9 | 9.065 | 1 |
| VARIOS | 1 | 543 | 0 |
| TOTALES |
A nobleza titulada ostentaba o dominio señorial do 59% do total do territorio da provincia, sendo protagonista era o Conde de Monterrey, onde, con 182 feligresias e 182.000 Has. de xurisdicción señorial duplicaba a pertenecente ó Conde de Ribadavia, con 138 freguesías e 90.000 Has. Os dominios do Conde de Monterrey extendíase por todo o sur e este da provincia, sendo as maiores xurisdicciós as de Monterrey, con 29 parroquias e 28.000 Has., Soto Bermud (actuais Riós e Vilardevós), con 17 freguesías e 23.000 Has., e Laza, con 10 freguesías e 22.000 Has.
Os dominios señoriais pertenecentes ó Conde de Ribadavia extendíanse por o norte e oeste da provincia, comprendendo as antiguas xurisdicciós de Valdeorras, A Peroxa, Amoeiro, Castro Cabadoso (parte dos actuales Leiro, Boborás e O Carballinño), Ribadavia, Roucos (parte de Ribadavia, San Amaro e Cenlle), Maside, Caballeda de Avia, Avión, etc., sendo a máis extensa a xurisdicción de Valdeorras con 49 freguesías e 41.000 Has. de extensión.
A fidalguía, solo representa o 4% do territorio provincial (unas 30.000 Has.), cando por por poñer un exemplo na veciña provincia de Lugo representaba o 11%. Comprendía algo máis de 30 cotos ou pequenas xurisdicciós de 1, 2 ou 3 freguesías, sendo as máis destables as de Sabuguido (Villarino de Conso) e Montefurado, entón pertenecente á provincia de Ourense.
O clero regular dos mosteiros detentaba o dominio señorial do 14% do territorio da provincia. Esta cifra situaba os mosteiros en segundo lugar no dominio señorial da provincia despóis da nobleza titulada. Hay que supoñer que o dominio monacal era ainda máis grande si temos en conta que os mosteiros posuían moitas terras das que non ostentaban o dominio xurisdiccional, pero sí a propiedade. Destaca con grande diferencia o Mosteiro de Celanova, con unhos dominios señoriais sobre 65 freguesías que se extendían ó longo de 43.000 Has. Seguíanlle un grupo de 4 mosteiros en que cada un que dominaba unha superficie entre 10 e 12.000 Has., sendo o máis importante por o número de freguesías o mosteiro de Oseira (25 freguesías) https://eirexe.es/os-dominios-do-mosteiro-de-oseira-2/, seguido do de San Esteban (19) e Melón (8 freguesías).
O clero secular abarcaba o 7% do territorio da provincia. Sólo o Obispo de Ourense, con moita diferencia frente ós demáis estamentos do clero secular (cabildos, parroquias, etc.) acaparaba 27 freguesías con más de 23.000 Has. As suas maiores posesiós ubicábanse no Valle de Río Caldo (Lobios), Arnuid (Villar de Barrio) e as cercanías da capital (A Peroxa https://eirexe.es/a-peroxa/, Toén, Sobrado, Barbadás e Coto de Feardos en Gomesende).
A irrupción de señoríos xurisdiccionales alleos a Galicia non era extraña en Ourense, xa que o Obispo de Valladolid ocupaba con 9 freguesías e 11.000 Has. a segunda posición da provincia, dentro do clero secular, despois de Obispo de Ourense. Os señoríos do señor Obispo de Valladolid centrábanse maioritariamente nos actuais municipios de Xunqueira de Ambía e Vilar de Barrio, e comprendían as antigas xurisdicciós de Arnuid, Villar de Barrio, Rebordechau e Piornedo.
O realengo: Como xa levamos dito, o realengo representaba nada menos que o 13% do total do territorio provincial. As suas principales xurisdicciós eran, ademáis da capital provincial, as de «Bollo» y «Viana del Bollo», con 48 e 38 freguesías respectivamente, e con 38.000 e 30.000 Has. de superficie. Seguían a maior distancias as xirisdicciós de Entrimo, Vilavella da Mezquita, Lobera e Santa Cruz de Grou, con unha media de 5 freguesías cada unha.
Casa da Eirexe 