No Antiguo Réximen, a concentración nos grandes dominios señoriais era muy marcada. Sin ter en conta os dominios de realengo, os 5 grandes señoríos territoriales (Conde de Lemos, Arzobispo de Santiago, Conde de Altamira, Conde de Monterrey e Conde de Ribadavia) acaparaban cerca da metade de todas as fegresías galegas (un 47%):
NÚM PARR. | SEÑORÍO XURISDICCIONAL |
---|---|
570 | CONDE DE LEMOS |
526 | ARZOBISPO DE SANTIAGO |
310 | SU MAJESTAD |
291 | CONDE DE MONTERREY |
260 | CONDE DE ALTAMIRA |
140 | CONDE DE RIBADAVIA |
98 | OBISPO DE MONDOÑEDO |
95 | OBISPO DE LUGO |
72 | MARQUESA DE ASTORGA |
65 | MONASTERIO DE CELANOVA |
64 | CONDE DE AMARANTE |
Os dominios do Conde de Lemos extendíase por toda a parte centro oriental e norte de Galicia, e comprendía xurisdiccións da importancia de Trives, Castro Caldelas, Deza, Lemos, Sarria, Vilalba, As Pontes, Pontedeume, Miraflores (actuales municipios de Sada e Oleiros):
Os dominios do Arzobispo de Santiago abarcaban prácticamente toda a antigua provincia de Santiago. En orden de importancia por o número de freguesías dependentes, sitúase en segundo lugar despois do Conde de Lemos:
O conde de Monterrey detentaba unha serie de dominios señoriais concentrados básicamente na parte Sur da actual provincia de Ourense, pero, coo se pode ver no mapa adxunto, tamen se extendían por a parte central de Galicia, nas comarcas de Monterroso e Palas de Rei ou na Terra de Montes, entre Ourense e Pontevedra:
O Conde de Altamira ocupaba o cuarto lugar por número de freguesias, despóis do Conde de Lemos, Arzobispo de Santiago e Conde de Monterrrey. Abarcaba as Terras de Altamira, cercanas a Santiago, e a parte costeira de Vimianzo e Corcubión. Pero tamèn alcanzaba á parte máis oriental da provincia de Lugo, cas xurisdicción de Burón (Fonsagrada), Castroverde e Navia de Suarna:
Grandes dominios territoriales nas terras das Mariñas, Ferrol, Viveiro, O Bolo, O Caurel, Entrimo, Baiona, etc., mantuvieron a sua titularidade «de realengo», e decir, que ou ben souperon manterse na xurisdicción real ou non foron enaxenadas ou cedidas en anriguos privilexios reais ou en venta por necesidades económicas da coroa:
A Marquesa de Astorga tiña tamén unha relevante presencia en Galicia, con tres xurisdiccións importantes: Chantada, Luaces (actual municipio de Pol, Lugo) e Santa Marta de Ortigueira. Ademáis dos anteriores, abarcaba outros dominios menores nas xurisdicciós das Encrobas, Maañón e Bentraces, o que en total representabade máis de 70 freguesías: